10 ilə yaxın Qafqaz, Rusiya və Avropa muzeylərində, arxiv və fondlarında Xocalı- Gədəbəy mədəniyyətinə aid nümunələri araşdıran tədqiqatçı, Berlin şəhərində fəaliyyət göstərən Qafqaz tədqiqatları İnstitutunun direktoru Nuridə Atəşi bu yöndəki nəzəri məsələlərin indiyə qədər beynəlxalq elm aləmində qeyri-obyektiv yazıldığını aşkarlayıb.

Belə ki, o, bu mədəniyyətə aid alman, ingilis, fransız və rus dillərində yazılmış tədqiqat əsərlərini müqayisə edərkən mövcud tarixşünaslıqda bir-biri ilə kəskin surətdə fərqlənən bir neçə elmi yanaşmanı müəyyənləşdirib. Tədqiqatçı eyni zamanda Rusiya, Almaniya, Fransa və digər ölkələrin arxiv və fondlarında indiyə qədər dünya elminə məlum olmayan bir neçə yeni kolleksiya nümunəsini də aşkarlayıb.

Xocalı-Gədəbəy mədəniyyətinin indiyə qədər qərəzli, qeyri-obyektiv yazıldığını nəzərə alaraq N.Atəşi beynəlxalq elmi nəşrlərdə və beynəlxalq konfranlarda bu problemi dünya elmi ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırır, eyni zamanda yenidən tədqiq olunmasını da tələb edir. O, aprelin 25-29-da Avstiranın Vyana şəhərində keçirilmiş 10-cu Beynəlxalq Yaxın Şərq arxeologiyası konqresində də məruzə ilə çıxış edərək bu barədə beynəlxalq elmi ictimaiyyətə müraciət edib.

Xocalı-Gədəbəy Mədəniyyəti nümunələrilə zəngin olan Avropa muzeylərindən biri Almaniyanın Berlin şəhərindəki Erkən və Qədim Tarix Muzeyidir. 2012-ci ildən bəri bu muzeyin fondunda geniş tədqiqatlar aparan Nuridə Atəşi bir neçə yeni kolleksiya aşkar etməklə bərabər, son 180 ildən bu günə qədər onlarla alman elmi nəşrlərində, muzey kataloqlarında Xocalı-Gədəbəy mədəniyyəti, xüsusilə də Qarabağ tarixinin qeyri-obyektiv yazıldığını müəyyən edib, həmçinin onlarla tarixi, coğrafi, arxeoloji və antropoloji nöqsanları aşkara çıxarıb.

Tədqiqatçı Xocalı-Gədəbəy mədəniyyəti nümunələrinin Almaniya muzeylərində yenidən tədqiqini, əsasən də Azərbaycan tarixinin və mədəniyyətinin obyektiv və müasir elmin tələbləri çərçivəsində araşdırılmasını təmin etmək məqsədilə beynəlxalq layihə hazırlayaraq həm Almaniyanın, həm də Azərbaycanın aidiyyatı qurumlarına təqdim edib.

Berlin Qafqaz tədqiqatları İnstitutunun mətbuat şöbəsindən verilən məlumata görə, Xocalı-Gədəbəy mədəniyyəti tarixinin, xüsusilə də onun nəzəri və təcrübi problemlərinin elmi prinsiplər gözlənilməklə müasir dövrün tələbləri çərçivəsində yenidən doğru və dürüst tədqiq olunması təklifi beynəlxalq elmi ictimaiyyəti tərəfindən maraqla qarşılanıb.