“Harri Kasparov Heydər Əliyevin sevimlisi idi”

“Harri Kasparov Heydər Əliyevin sevimlisi idi”
  23 Noyabr 2014    Oxunub:2728
Beynəlxalq Sülh Fondları Assosiasiyasının (BSFA) Moskvada keçirilən hesabat-seçki konfransı bu günlərdə öz işini başa vurub. Şahmat üzrə 16 qat dünya çempionu, Rusiya Dövlət Dumasının üzvü Anatoli Karpov Azərbaycan nümayəndələrinin də qatıldığı tədbirdə yenidən BSFA prezidenti seçilib.
AzVision.az xəbər verir ki, virtualaz.org saytının əməkdaşı konfransdan sonra A.Karpovdan müsahibə alıb.

-Anatoli Yevgenyeviç, əvvəla sizi yenidən bu posta seçilməyiniz münasibətilə təbrik edirik. BSFA-nın planları nədən ibarət olacaq?

-Təşəkkür edirəm. Bu konfransa sanballı nümayəndə heyəti göndərən Azərbaycan Sülh Fonduna da minnətdarlığımı bildirirəm. Bu, Azərbaycanın ali insani dəyərlərə, Ümumbəşəri Sülh Xartiyasının prinsiplərinə sədaqətinin parlaq nümunəsidir. Unudulmaz şəxsiyyət, mərhum Heydər Əliyev də bu dəyərlərə böyük önəm verirdi. İndi isə bu xətti Azərbaycan Sülh Fondunun sədri, yazıçı Maqsud İbrahimbəyov davam etdirir. Bütün bu illər ərzində biz onunla sıx təmasda olmuşuq, səmərəli fəaliyyət göstərmişik. Bir yerdə onlarla tədbir keçirmişik. Bu tədbirlər postsovet məkanında yaşayan bütün xalqların, millətlərin bir-biri ilə yaxınlaşmasına təkan verib. İvanovo internatı məzunlarının Bakıda prezident İlham Əliyevin himayədarlığı ilə yüksək səviyyədə keçirilən forumunu xatırlatmaq kifayətdir. 1960-cı ilə qədər fəaliyyət göstərən İvanovo internatı unikal təhsil ocağı idi. Bu internatın qeyri-adiliyi onda idi ki, Çin, Koreya, İran, İspaniya və digər ölkələrin adı tarixə düşmüş görkəmli ictimai-siyasi xadimlərinin övladları hələ Stalin dövründən bəri orada oxuyur və tərbiyə alırdı. İnternatda SSRİ-nin ən yaxşı pedaqoqları çalışırdı. Dünyanın hər yerindən Bakıya gəlmiş məzunlar o internatda gözəl təhsil aldıqlarını deyirdilər.

Bizim assosiasiyanın planlarına gəlincə isə onlar çoxdur. Gələn ili - 2015-ci ili dünya tarixinin ən böyük hadisəsi olan faşizm üzərində qələbənin 70 illik yubileyi egidası altında keçirəcəyik.

Hazırda dünyada başqa tendensiyalar var. Amerikalılar NATO-nin timsalında ideoloji və hərbi müdaxilələr etməkdə davam edirlər. Bu müdaxilənin vektoru da təkcə Rusiyaya doğru tuşlanmayıb. Amerikalılar dünyaya öz siyasi qaydalarını diqtə etmək istəyirlər. Bu siyasəti də çox pis yürüdürlər. Belə cəhdlər dünyada sülhün və humanizmin əsaslarına zərbədir.

-Siz bununla Rusiyaya və digər MDB ölkələrinə yönələn təhlükəni nəzərdə tutursunuz?

-Təkcə onların yox. Dünyaya geniş nəzərlə baxmaq lazımdır. Təkcə Rusiya deyil. Moldovaya, Ukraynaya, Gürcüstana baxın. Amma ərəb ölkələrində - İraqda, Liviyada, Misirdə baş verənlər, bu ölkələrə göstərilən təzyiqlər xüsusilə həyasız nadanlıq və qeyri-insani əməllər idi. Bu ölkələrin rəhbərləri sadəcə devrilmədi, həm də güllələndi, məhv edildi. Nəyə görə? Onun naminə ki, bu ölkələrin xalqlarının həyatına guya Amerika demokratiyası gətiriləcəkdi. Əslində isə bu, çaxnaşma, iğtişaş, cinayətkarlıq və dəhşətli xaos idi. Orada demokratiyanın izi-tozu da yox idi.

Bir məqamı da deyim. Düzdür, buna inanmaq bir az çətindir. Amma mötəbər mənbələrdən verilən məlumatlarda ABŞ-ın demokratiya “əkini”nin gizli və qorxulu strateji məqsədlərinin olduğu deyilir. Həmin məqsəd bir neçə böyük ərəb dövlətini parçalamaq və bu ərazilərdə 50 xırda dövlət yaratmaqdan ibarətdir. Yəni məqsəd həmin xırda dövlətləri qəbilələr arasında bölüşdürmək, yəni hər tayfa üçün bir “oyuncaq-dövlət” yaratmaqdır. Axı belə dövlətcikləri idarə etmək çox asandır. Özünü Yer kürəsinin rahibi, xilaskarı elan edən Vaşinqtonun imperiya ehtirasları belədir. Bu isə dünyanın can atdığı sülh, humanizm və firavanlıq istəklərinə təhdiddir.

-Yeri gəlmişkən, başçılıq etdiyiniz BSFA-nın 20 ildir davam edən Qarabağ münaqişəsinə münasibətini bilmək istərdik...

-20 il yox, 23 il... Razıyam, bu münaqişənin həlli çox uzandı. Məncə, Qarabağ məsələsi istənilən halda yalnız sülh yolu ilə həll olunmalıdır. Problemi mənasız qurbanlar, yeni qaçqınlar, qan tökülməsi olmadan həll etmək lazımdır.

Yadımdadır ki, SSRİ Sülh Komitəsinin rəhbəri kimi 90-cı illərin əvvəllərində Bakıya getmişdim. Sizə indi bir sirr açım - hərçənd ki, indi o, daha sirr sayılmaz. Bakıya getməzdən əvvəl mən məsləhət almaq üçün o zaman Politbürodan, vəzifədən çıxarılsa da Moskvada yaşayan mərhum Heydər Əliyevlə əlaqə saxladım. Axı Cənubi Qafqazdakı vəziyyəti və bu regionun mentalitetini Kremldə Heydər Əliyevdən başqa yaxşı bilən yox idi. Heydər Əliyev hələ onda mənə demişdi ki, Azərbaycanla Ermənistan arasındakı münaqişə sülh yolu ilə tənzimlənməlidir. Heydər Əliyev hətta bu məşhur zərb-məsəli də xatırlatmışdı: “Pis sülh yaxşı müharibədən yaxşıdır”.

Əlbəttə, həm ABŞ, həm də Fransa, üstəlik ATƏT-in Qarabağ məsələsini həll etməli olan bu qəribə Minsk Qrupu çox məsələdə kələkbazlıq edirlər. Minsk Qrupunu niyə qəribə adlandırdığımı izah edim. Bu qrup məni məyus edib, ondan gözlədiklərimizi ala bilmədik. Bu yaxınlarda mən ATƏT rəhbərliyi qarşısında məsələ qaldırıb ukraynalı döyüşçülərin Donetsk və Luqanskda yaşayış massivini atəşə tutması, həyətdə futbol oynayan uşaqları öldürməsi ilə bağlı izahat istədim. Təşkilatdan buna sərt reaksiya verməsini tələb etdim. Axı heç bir günahı olmayan dinc adamlar ölürdülər. Təşkilat uzun fasilədən sonra, yəqin ki, amerikalılar və fransızlarla məsləhətləşəndən sonra mənə elə qəribə cavab verdi ki... Dedilər ki, bizim rəsmi Kiyev qarşısında belə məsələləri qaldırmaq səlahiyyətimiz yoxdur. Belə cavabı gözləmirdim. Yaxşı, sual olunur: bəs kimin belə səlahiyyəti var, bəs onda siz nə üçünsünüz? ATƏT Qarabağ məsələsində də belə hərəkət edir.

-Sizə keçmiş bakılı Harri Kasparovla münasibətləriniz haqda sual verməsəm, Azərbaycanda məni bəlkə də qınayarlar...

-Sizi başa düşürəm, Harri keçmiş bakılıdır axı... Kimə də olmasa mənə çox yaxşı məlum idi ki, Harri böyük şəxsiyyət, nəhəng insan olan Heydər Əliyevin sevimlisi idi. Heydər Əliyeviç ona az qala oğlu kimi münasibət bəsləyirdi. Onu himayə edir, dəstəkləyirdi. Nəzərə alın ki, Heydər Əliyevin özü də çox nüfuzlu şəxs idi.

Mənim Kasparovla indi demək olar ki, heç bir əlaqəm, təmasım yoxdur. Görüşmürük, üzbəüz və ya telefonda danışmırıq. Harri Kasparov siyasi səbəblərdən hazırda ABŞ-da yaşayır. Düzünü deyim ki, bizim aramız bir vaxtlar olmayıb, münasibətlərimiz çox soyuq idi. Bu da bir-birimizi başa düşməməyimizdən, bir də ki, dedi-qodu həvəskarlarının yaydığı şayiələrdən irəli gəlirdi. Lakin sonra hər şey sürətlə yoluna düşdü. Yadımdadır, İspaniyadan qayıdırdım. Vnukovo aeroportunda mənə dedilər ki, Qarik müxalifətin mitinqinin ən fəal iştirakçılarından biri kimi həbs edilib və hazırda Moskvanın milis idarələrindən birinin təcridxanasındadır. Evə getmədim, maşını birbaşa milis idarəsinə sürdürdüm. Əminəm ki, Harrinin yerinə həbsdə mən olsaydım, o da belə edərdi. Bizə çox danışmağa imkan verməsələr də dəmir barmaqlıqlar arxasından bir-iki kəlmə danışa bildik. Milis rəisi onu kameradan çıxarmağa icazə vermədi. Lakin mənim Kasparovun həbsinə bu cür reaksiya verməyim yəqin ki, ölkə rəhbərliyinə çatdırılmışdı. Məncə, Harrinin həbsdən tezliklə azad edilməsində bunun da rolu vardı. O, azadlığa çıxandan sonra görüşdük, açıq, səmimi söhbət etdik. Aramızda heç bir qaranlıq məsələ qalmadı. Bir-birimizi başa düşdük, bir-birimizə anlayışla yanaşdıq. Bir-birimizdən ötrü yaxşı həmkarlar olaraq qalmaqda da davam edirik.

AzVision.az


Teqlər:  





Xəbər lenti